Lost In Translation

Verenigde Staten / Japan
Drama / Komedie
102 minuten

geregisseerd door Sofia Coppola
met Bill Murray, Scarlett Johansson, Giovanni Ribisi, Anna Faris

9/10

Als een licht ganzeveertje onderstut door een gezwind zomerbriesje, zo kwam Lost in Translation destijds de duistere cinemazalen binnendwarrelen, een film die aanvoelt als een poëtische hartenkreet van een regisseuse die perfect weet hoe ze haar dagboekschrijfsels en haar eigen exitentiëele angsten in een perfect afgemeten scenario moet steken. Deze tweede langspeler van Sofia Coppola is een teder en fragiel sprookje, een broos filmpje dat zich langzaam met weerhaakjes aan uw hart weet vast te klampen en deze opsomming van superlatieven kunnen we nog even volhouden. Kortom, als er één film is die u in 2003 gezien moet hebben, laat het dan de deze zijn.

De regisseuse zoekt voor haar stadsfresco inspiratie bij een aloude trend in Hollywood: vedetten die zich voor grof geld over laten halen om in Azië een generische reclamespot in the blikken. Leonardo Dicaprio, Arnold Schwarzenegger en zelfs vaderlief Francis Ford Coppola, de lijst van sterren die hun artistieke merites laten varen ten koste van de geldduivel is schier eindeloos. Bob Harris (een fantastisch droeve Bill Murray) grossierde ooit in succesvolle actiefilms, nu neemt hij het aanbod aan om in ruil voor een dikke cheque reclame te maken voor een whisky merk (“For relaxing times , make it Santory time”). Charlotte (Scarlett Johansson die destijds reveleerde) is het liefje van een fotograaf die amper tijd voor haar maakt. Deze twee verloren zielen treffen elkaar op een avond in een bar en schepen in voor een soul-searching missie langsheen afstandse hotelkamers, Japanse Billboards en kitcherige karaoké-bars.

Als een portretering van een cultuurclash schiet Lost In Translation schier tekort. De mopjes die wijzen op raciale verschillen tussen Oost en West doen even belegen aan als witte jonge kaas (wederom wordt er gelachen met de 'L'-'R' wisselspraak van de Aziatische medemens), maar laat de botsing der culturen nu niet de hoofdmoot zijn van deze grootstadsparabel. Het kloppend hart van dit ontieglijk mooie filmpje is de relatie tussen Bob en Charlotte, een relatie die geen relatie is, een relatie zonder kus, een relatie in de beste traditie van Richard Linklaters 'Before Sunrise/Before Sunset' tweeluik ; twee verloren vlinders die elkaar vinden en bij elkaar aankloppen voor een bakje troost . Bob voelt zich vast geroest in een typisch huwelijk en hoewel iedereen hem duchtig begroet voelt hij zich volledig geïsoleerd in de Aziatische wereldstad. Charlotte voelt zichzelf weggecijferd door een te vroeg huwelijk met een ambitieuze fotograaf (zou dit een afspiegelig kunnen zijn van Coppola's eigen relatie destijds met regisseur Spike Jonze?) en zo laat Coppola verschillende exitentiëele angsten tegen elkaar opbotsen: éénzaamheid, midlife-crisissen en de onzekerheid des levens. Het klein meisje haalt grote thema's aan, maar doet dat met verve.

Bovendien kon Coppola zich geen betere plek wensen om haar parabel over grootsteedse aliënatie te situeren. Tokyo, waar mensen als miljoenen mieren op elkaar zijn gehoopt , maar waar iedereen vooral zijn eigen ding doet. Duchtig steekt Coppola de draak met de typische Japanse overstimulatie van alle vijf zintuigen (die kitcherige tv-shows! Lawaaierige Luna-parken!) en zelfs Hollywood krijgt een veeg in de pan in de vorm van een blond wanna-be starletje dat Japanse journalisten paait met dwaze nonsens op een persconferentie waar ze een al even dwaze film komt voorstellen. Coppola haalt veel aan, maar nergens heb je de indruk dat de regisseuse grip verliest op haar verhaal. Het is trouwens moeilijk voor te stellen dat een regisseur zich even diep in haar zielsroerselen doet kijken als Coppola dat doet met Lost in Translation.

Bill Murray, wederom het aanzicht van de vleesgeworden tristesse schittert hier in een glansrol. Murray is hier de perfecte incarnatie van de droeve clown, een man die zijn leven niet meer beleeft maar eerder ondergaat. Zijn prestatie wordt perfect gecounterd door de préscense van mejuffer Johansson (haar derrière in een roze slipje, het meest bezwerende openingsshot dat we de afgelopen jaren zagen), slechts 19 lentes op moment van opnames, maar met een maturiteit waar mening actrices heden ten dage een puntje aan kunnen zuigen. Lost In Translation is een film van kleine gestes en subtiele blikken, een film waar de blik van de ravissante Johansson meer zegt dan 1000 woorden. In wat misschien de beste scène is raken de twee terecht in een karaoké-bar. “I’m special. So special. I gotta have some of your attention” zingt Charlotte. Waarvan akte.

Met kleine pennestreekjes weet Coppola een stadsfresco neer te zetten dat kietelt en meesleept. Een mozaïek die vlinders laat voelen en je op slag opniew verliefd maakt. Een geweldig betoverende soundtrack (stadsbassen onderstutten Air, Phoenix en Kevin Shields!) is de spreekwoordelijke kers op de taart.