Fantastic Mr. Fox

Verenigde Staten / Verenigd Koninkrijk
Animatie / Avontuur
87 minuten

geregisseerd door Wes Anderson
met de stemmen van George Clooney, Meryl Streep en Bill Murray

***

Aan de poorten van het cocktailkleurige universum van independent-chouchou Wes Anderson zal wel altijd een bordje blijven prijken met het opschrift ‘onder eigen voorbehoud’. De volstrekt unieke stijl van de vreemdste snuiter van indiewood is immers niet echt ieders meug al heeft zijn melange van getroebleerde familierelaties, emotionele besognes en bonte zuurstokkleurtjes in het verleden al verschillende bescheiden meesterwerkjes opgeleverd. Ditmaal weet de cineast zijn onnavolgbare stijl te enten op Fantastic Mr. Fox, het succesvolle kinderboek van Roald Dahl en het resultaat liegt er niet om: vossen met existentiële angsten, welpen met verantwoordelijkheids-issues gedrapeerd in zoetgevooisde sixties-nostalgie: Anderson mag dit keer dan wel gekozen hebben voor een animatiefilm, hij haalt opnieuw slag thuis. En met verve.

Mr. Fox was ooit succesvol in het stelen van gevogelte uit nabije boerderijen maar aan de vooravond van Mrs. Fox’ eerste zwangerschap belooft hij een nieuw baantje te zoeken. Twee jaar later is hij vast geroest aan zijn baantje bij het lokale dagblad en heeft hij nood aan een nieuwe uitdaging. Hij besluit opnieuw een kans te wagen om drie boeren (Boggis , Bunce & Bean) hun omzet te ontvreemden maar algauw zet hij de veiligheid van het hele dierenrijk op spel. Wat volgt is een elegante mix waarin Anderson switcht tussen een glansrijke caperfilm en een charmante kinderfilm en en passant zijn eigen stokpaardjes opnieuw de vrije loop laat. Zo zijn de dialogen opnieuw op Anderson’s Corduroybeklede lijf geschreven (“Why am I a fox? Why not a horse, or a beetle, or a bald eagle? I'm saying this more as, like, existentialism, you know?”), is de mise-en-scène opnieuw een charmant 2D schouwtoneel en knallen de popsongs uit de jaren ’60 zoals vanouds uit de boksen. Maar 'Fantastic Mr. Fox' is niet alleen een als animatiefilm verhulde vintage Anderson-film, het blijft een uiterst charmante kinderfilm waar de ambachtelijke charme van het scherm druipt. De animatie is geen gepolijste 3D-truckerij , maar een opzettelijk houterige animatiestijl die eerder aansluit bij Tsjechische animatiefilmpjes dan bij de Pixar-exploten. Het siert Anderson dat hij in tijden waarin de animatie-concurrentie moordend is, kiest voor oldskool stop-motion animatie, die wonderwel rijmt met zijn unieke stijl. Respect!

Bovendien voelt de cineast nergens de noodzaak om elke 5 seconden een lauwe grap door je strot te rammen. Net als in ‘The Royal Tenenbaums’ & ‘The Life Aquatic’ ligt de kracht van de humor niet enkel in de dialogen, maar veeleer in de angstvallige stiltes en de ditto blikken die tussen de dialogen vallen. De regisseur wist trouwens een fantastische stemmencast rond zich te verzamelen, eentje waarbij vaste Anderson-getrouwen (Schwartzman, Murray, Wilson) en steracteurs (Streep & Clooney) perfect in tune zijn en zo voor de nodige gensters zorgen.

Voor kinderen die gewend zijn aan de ADHD-stroop à la 'Ice Age' & 'Monsters Vs. Aliens' zal het dan ook enige aanpassing vereisen om te wennen aan de bontgekleurde strapatsen van Mr. Fox en zijn entourage, maar de moeite loont. Wanneer aan het einde van de film een eenzame wolf zijn poot in de lucht steekt en zo zorgt voor een wondermooi catharsismoment kun je niet anders dan glimlachen. 'Fantastic Mr. Fox' is opnieuw anderhalf uur fijn vertoeven op de bontgekleurde planeet Anderson. Wedden dat ook u al 'Zippy zee, zappy zah, yappy yo doodle dum-scanderend de cinemazaal zult verlaten?

Where the Wild Things are

Verenigde Staten
Avontuur / Fantasy
101 minuten

geregisseerd door Spike Jonze
met Max Records, Catherine Keener en de stem van James Gandolfini

***

Alsof er zich een wolkendeken van nostalgie aan onze ogen voorbijtrok, zo voelden we ons na het bekijken van 'Where the Wild Things are'. Het jaar was 1992, Clinton deed zijn intrede in het witte huis, Milosovic modderde wat aan in Joegoslavië en ondergetekende zette zich schrap voor het nieuwe verhaal dat juf Ilse zou aanheffen. Voorheen had ze ons al meegevoerd langs Willy Wonka's chocoladefabriek en Pluk's petteflet, maar het was pas met 'Max en de Maximonsters' (Where the Wild Things are) dat ze voorgoed onze sluizen der verbeelding zou openzetten. Maurice Sendak's 'coming of age'-story was een over acht pagina's uitgestrekt relaas over Max, een jongen die lak heeft aan autoriteit en naar het land where the wild things are trekt om er tot koning te worden gekroond van een groep losbandige monsters. Max beseft al snel dat het ook in het rijk der monsters geen rozegeur en mannenschijn is en trekt terug huiswaarts om er op tijd aan te schuiven voor het avondmaal ('and his supper was still hot', aldus de laatste frase). Regisseur Spike Jonze en co-scenarist Dave Eggers puurden uit die 8 pagina's een bloedmooie parel, een tocht naar het era waarin wij ons nog astronaut waanden en steevast geloofden in de monsters onder ons bed.

Jonze, die zich ditmaal niet moet houden aan de hersenkronkels van scenarist Charlie Kaufman, weet als geen ander zijn innerlijke kind te ontbolsteren. Vanaf de sfeervolle openingcredits (de studiologo's die zijn opgesmukt met kindertekeningen) serveert Jonze en wondermooie reis tot in het hartje van de verbeelding. Criticasters zullen lak aan plot aankaarten (meer dan forten maken doen de monsters niet) , maar laat dat nét een sterkte zijn: 'Where the Wild Things are' is een film die u niet bekijkt, maar vééleer aanvóelt, alsof het een soort 'therapie' is die u confronteert met uw jongere zelve. Jonze en Eggers kruiden het bronmateriaal met spitante dialogen, existentiële levensvragen en rake observaties over vriendschap en familiewaarden en slagen erin om een kinderfilm te maken in de allerbeste traditie van de kinderfilm (de film heeft nu al een eeuwig plaatstje verworven naast het Deense kleinood 'Ronja, de Roversdochter') : eentje die u op een wolk van sehnsucht en nostalgie terug voert naar uw kindertijd.

Eén van de grootste troeven is de ambachtelijke charme die er vanaf straalt. Het lijkt wel dat Jonze deze film eerder gebricoleert heeft dan geregisseerd en zo is het mooi. Zo werden de monsters vervaardigd door de Jim Henson Company en werden de gezichten met een minimum aan computereffecten bewerkt. (Eat your hart out, Michael Bay). Where the Wild Things are is dan ook een film die wellicht door de slacker-generatie en zelfverklaarde hipsters massaal tegen de borst zal gedrukt worden (het is niet voor niets dat Spike Jonze het album 'Funeral' van 'Arcade Fire' noemde als één van de voornaamste inspiratiebronnen) en we verwachten dat deze film ook het soort film is waar zich online verschillende communities zullen om manifesteren. Where the Wild things are is dan ook een portret van een groeifase (de ongebreidelde fantasie als fortress of solitude) , een spiegel waarin u uw jongere zelfve tegen komt. Spike Jonze levert opnieuw een sterk staaltje fantasierijk vernuft af , ééntje dat wederom moeilijk te catalogeren valt (Kinderfilm over pluizige monsters?, 'grote mensen'-film over existentiële crisissen en groeipijnen?) en net daardoor is 'Where the Wild Things are' een film om te koesteren. Rest ons enkel nog de vraag: wat zou Juf Ilse van dit alles vinden ?