Denemarken / Duitsland / Frankrijk / Zweden / Italië / Polen
Drama / Horror
104 minuten / 109 minuten (Cannes Film Festival 2009)
geregisseerd door Lars von Trier
met Willem Dafoe en Charlotte Gainsbourg
8/10
Van plat over vulgair tot een film die het filmlexicon van de 21ste eeuw herdefineert. Wederom sloeg de Deense enfant terrible Lars Von Trier erin om voor enige opschudding te zorgen tijdens het voorbije filmfestival van Cannes. Met AntiCrist, levert de excentrieke Deen opnieuw een film af die heel wat heilige huisjes omver blaast en die opnieuw -volledig conform zijn voltallige oeuvre- zijn publiek in radicale kampen zal verdelen. Buiten kijf staat alvast dat geen enkele film dit jaar de tongen even vaak over de tong zal gaan als Von Triers jongste.
Na de eerste tweel delen in zijn USA-trilogie en de experimentele komedie Direktøren for det hele keert de regisseur terug naar een ietwat meer conventionele vorm van filmmaken. Weg zijn de minimalistische decors, de radicale cameraposities en de Brechtiaanse vervreemdingseffecten . Antichrist is een door D.O.P Anthony Dod Mantle (Slumdog Millionaire) verassend rustiek en klassiek geschoten meditatie over dood, schuld en leven. Al betekent klassiek niet dat Von Trier enige compromissen neemt. Integendeel zelfs.
In de hypnothiserende, in prachtig zwart & wit badende proloog zijn we getuige van hoe een koppel (He & She, Von Trier weigert zijn protagonisten te demytificeren door ze een naamlabel op te plakken) de liefde bedrijft. Ze verliezen hun zoontje uit het oog en even later tuimelt de kleine koter door het raam. Een jaar later laat het gemis nog steeds gapende wonden na. De man probeert de vrouw haar diepste angsten op te zoeken want enkel zo kan hij haar over haar trauma helpen. Ze trekken richting een afgelegen boshut om hun innerlijke demonen uit te drijven, maar ze beseffen niet welk onheil hen nog te wachten staat.
De zelfverklaarde 'greatest director in the world' schoffeert alvast. Als een plaaggeest bouwt hij gestaag aan een reflectief portret van een rouwend koppel om vervolgens als een kwajongen de sluizen open te zetten en een volle lading te geven. In 5 hoofdstukken (Prologue,Grief, Pain and Despair) volgen we hoe het koppel afdaalt in een metafysisch vagevuur.
Genialiteit en pretentie zijn twee kanten van eenzelfde dubbeltje en Antichrist is een dubbeltje dat 100 minuten lang blijft rondtollen: de taal die Lars Von Trier hanteert is fascinerend in al haar facetten. Hij slaagt erin Torture Porn te onderstutten met een psychologische voedingsbodem. Waar Dogville en Direktøren for det hele vooral vormelijk abstracte experimenten waren kan je Antichrist gerust bekijken als een pamflet waarin de filmmaker narratieve abstractie predikt. Bovendien bevraagt Von Trier op deze manier ook 'film als medium' want antichrist is misschien meer een abstracte installatie dan een film. Een avant-gardistische constructie die de kijker plaagt en hem met zichzelf, diepe impulsen en sensatiegeest confronteert.
De hamvraag is natuurlijk of Von Trier ook een interessante film heeft afgeleverd. Waar in Dogville de experimentele vormgeving een verhaal en een statement onderstutte (De diep gegronde Amerikaanse fascinatie voor overheersend geweld) , is de huiver en horror ditmaal helemaal niet gegrond. Vaak wordt er verwezen naar de geschiedenis van de vrouwenonderdrukking, maar een fundamenteel statement heeft de Deense cineast ditmaal niet te poneren. De metaforen waarmee Von Trier guitig in het rond strooit raken vaak kant noch wal (de roodbruine vos die 'chaos reigns' scandeert is een blijver), maar toch blijf je gefascineerd door wat Von Trier en zijn D.O.P. Op pellicule stansen. Een bedwelmende trip en één van de kijkervaringen van het jaar is het resultaat. Of Antichrist dan ook een goeie film geworden is, moet u voor zichzelf maar uitmaken.
