as a phoenix from the flames

Het droeve nieuws is u wellicht allen ten ore gekomen, 'Apollo', het cultuurmagazine waar ondergetekende sinds februari de rangen vervoegde is niet meer. Apollo bleek net zoals de reeds ter zielen gegane magazines Teek & Deng een icarus van een blad, eentje dat met zelfgemaakte vleugels naar de zon klapwiekte maar even snel als hij opsteeg al terug op de grond stond : Recessie, foute inschattingen, Een David-positie tegenover de marktpositie van de Goliaths der cultuurmedia, in de kiem gesmoord door hoogmoed (en door advertenties die niet rendabel genoeg bleken, maar bon) whatever, Apollo is ten grave gedragen en dat is noemenswaardig intriest.

Wat nu? Nou, ik kan Apollo en z’n bemanning alleen maar bedanken voor de geboden kansen, want het magazine fungeerde heus als een potentiële springplank en een smaakmaker naar meer. Alleen jammer dat die me zo rap ontnomen werd. Maar het ging me goed af en –in alle bescheidenheid- ik ben trots genoeg op m’n eigen schrijfsels om ook aan andere deuren te gaan aankloppen. We zien wel wat er van in huis komt. In afwachting kan ik alleen maar de messen scherpen door te blijven schrijven enzodus heb ik voorgenomen om meer tijd en werk te investeren in deze blog, een blog die tot voor kort enkel maar een carpark was waar ik recensies die ik elders (apollo, Kut-site, cuttingEdge) niet kwijt kon, stationeerde. Binnenkort tracht ik de blog ook naar een ander portaal te versluizen maar in afwachting even dit.

Ik ga op deze blog 4 rubrieken proberen uiteen te zetten :

Shortcut : EEN KORTFILM . Elke week wordt ik via facebook, twitter en youtube gewezen op interessante kortfilms. Veelal visitekaartjes van cineasten die waarschijnlijk later nog wel wat te vertellen hebben. Bij deze wijs ik u wekelijks op een kortfilm die u onder geen beding mag missen.

Eye-popping: FILMRECENSIES. Het gescheiden kaf van het woekerende koren. Recensies van films die op moment van schrijven in de cinemazalen (gaan) draaien.

Jaw-Dropping : FILMNIEUWS. In korte paragraafstijl interessant , relevant en irrelevant filmnieuws gebundeld.

Trailerpark: TRAILEROVERZICHT. Voor wie m’n rubriekje ‘trailerpark’ op Apollo nog niet las: een spitant overzicht van de verschenen trailers van de week .

Fantastic Mr. Fox

Verenigde Staten / Verenigd Koninkrijk
Animatie / Avontuur
87 minuten

geregisseerd door Wes Anderson
met de stemmen van George Clooney, Meryl Streep en Bill Murray

***

Aan de poorten van het cocktailkleurige universum van independent-chouchou Wes Anderson zal wel altijd een bordje blijven prijken met het opschrift ‘onder eigen voorbehoud’. De volstrekt unieke stijl van de vreemdste snuiter van indiewood is immers niet echt ieders meug al heeft zijn melange van getroebleerde familierelaties, emotionele besognes en bonte zuurstokkleurtjes in het verleden al verschillende bescheiden meesterwerkjes opgeleverd. Ditmaal weet de cineast zijn onnavolgbare stijl te enten op Fantastic Mr. Fox, het succesvolle kinderboek van Roald Dahl en het resultaat liegt er niet om: vossen met existentiële angsten, welpen met verantwoordelijkheids-issues gedrapeerd in zoetgevooisde sixties-nostalgie: Anderson mag dit keer dan wel gekozen hebben voor een animatiefilm, hij haalt opnieuw slag thuis. En met verve.

Mr. Fox was ooit succesvol in het stelen van gevogelte uit nabije boerderijen maar aan de vooravond van Mrs. Fox’ eerste zwangerschap belooft hij een nieuw baantje te zoeken. Twee jaar later is hij vast geroest aan zijn baantje bij het lokale dagblad en heeft hij nood aan een nieuwe uitdaging. Hij besluit opnieuw een kans te wagen om drie boeren (Boggis , Bunce & Bean) hun omzet te ontvreemden maar algauw zet hij de veiligheid van het hele dierenrijk op spel. Wat volgt is een elegante mix waarin Anderson switcht tussen een glansrijke caperfilm en een charmante kinderfilm en en passant zijn eigen stokpaardjes opnieuw de vrije loop laat. Zo zijn de dialogen opnieuw op Anderson’s Corduroybeklede lijf geschreven (“Why am I a fox? Why not a horse, or a beetle, or a bald eagle? I'm saying this more as, like, existentialism, you know?”), is de mise-en-scène opnieuw een charmant 2D schouwtoneel en knallen de popsongs uit de jaren ’60 zoals vanouds uit de boksen. Maar 'Fantastic Mr. Fox' is niet alleen een als animatiefilm verhulde vintage Anderson-film, het blijft een uiterst charmante kinderfilm waar de ambachtelijke charme van het scherm druipt. De animatie is geen gepolijste 3D-truckerij , maar een opzettelijk houterige animatiestijl die eerder aansluit bij Tsjechische animatiefilmpjes dan bij de Pixar-exploten. Het siert Anderson dat hij in tijden waarin de animatie-concurrentie moordend is, kiest voor oldskool stop-motion animatie, die wonderwel rijmt met zijn unieke stijl. Respect!

Bovendien voelt de cineast nergens de noodzaak om elke 5 seconden een lauwe grap door je strot te rammen. Net als in ‘The Royal Tenenbaums’ & ‘The Life Aquatic’ ligt de kracht van de humor niet enkel in de dialogen, maar veeleer in de angstvallige stiltes en de ditto blikken die tussen de dialogen vallen. De regisseur wist trouwens een fantastische stemmencast rond zich te verzamelen, eentje waarbij vaste Anderson-getrouwen (Schwartzman, Murray, Wilson) en steracteurs (Streep & Clooney) perfect in tune zijn en zo voor de nodige gensters zorgen.

Voor kinderen die gewend zijn aan de ADHD-stroop à la 'Ice Age' & 'Monsters Vs. Aliens' zal het dan ook enige aanpassing vereisen om te wennen aan de bontgekleurde strapatsen van Mr. Fox en zijn entourage, maar de moeite loont. Wanneer aan het einde van de film een eenzame wolf zijn poot in de lucht steekt en zo zorgt voor een wondermooi catharsismoment kun je niet anders dan glimlachen. 'Fantastic Mr. Fox' is opnieuw anderhalf uur fijn vertoeven op de bontgekleurde planeet Anderson. Wedden dat ook u al 'Zippy zee, zappy zah, yappy yo doodle dum-scanderend de cinemazaal zult verlaten?

Where the Wild Things are

Verenigde Staten
Avontuur / Fantasy
101 minuten

geregisseerd door Spike Jonze
met Max Records, Catherine Keener en de stem van James Gandolfini

***

Alsof er zich een wolkendeken van nostalgie aan onze ogen voorbijtrok, zo voelden we ons na het bekijken van 'Where the Wild Things are'. Het jaar was 1992, Clinton deed zijn intrede in het witte huis, Milosovic modderde wat aan in Joegoslavië en ondergetekende zette zich schrap voor het nieuwe verhaal dat juf Ilse zou aanheffen. Voorheen had ze ons al meegevoerd langs Willy Wonka's chocoladefabriek en Pluk's petteflet, maar het was pas met 'Max en de Maximonsters' (Where the Wild Things are) dat ze voorgoed onze sluizen der verbeelding zou openzetten. Maurice Sendak's 'coming of age'-story was een over acht pagina's uitgestrekt relaas over Max, een jongen die lak heeft aan autoriteit en naar het land where the wild things are trekt om er tot koning te worden gekroond van een groep losbandige monsters. Max beseft al snel dat het ook in het rijk der monsters geen rozegeur en mannenschijn is en trekt terug huiswaarts om er op tijd aan te schuiven voor het avondmaal ('and his supper was still hot', aldus de laatste frase). Regisseur Spike Jonze en co-scenarist Dave Eggers puurden uit die 8 pagina's een bloedmooie parel, een tocht naar het era waarin wij ons nog astronaut waanden en steevast geloofden in de monsters onder ons bed.

Jonze, die zich ditmaal niet moet houden aan de hersenkronkels van scenarist Charlie Kaufman, weet als geen ander zijn innerlijke kind te ontbolsteren. Vanaf de sfeervolle openingcredits (de studiologo's die zijn opgesmukt met kindertekeningen) serveert Jonze en wondermooie reis tot in het hartje van de verbeelding. Criticasters zullen lak aan plot aankaarten (meer dan forten maken doen de monsters niet) , maar laat dat nét een sterkte zijn: 'Where the Wild Things are' is een film die u niet bekijkt, maar vééleer aanvóelt, alsof het een soort 'therapie' is die u confronteert met uw jongere zelve. Jonze en Eggers kruiden het bronmateriaal met spitante dialogen, existentiële levensvragen en rake observaties over vriendschap en familiewaarden en slagen erin om een kinderfilm te maken in de allerbeste traditie van de kinderfilm (de film heeft nu al een eeuwig plaatstje verworven naast het Deense kleinood 'Ronja, de Roversdochter') : eentje die u op een wolk van sehnsucht en nostalgie terug voert naar uw kindertijd.

Eén van de grootste troeven is de ambachtelijke charme die er vanaf straalt. Het lijkt wel dat Jonze deze film eerder gebricoleert heeft dan geregisseerd en zo is het mooi. Zo werden de monsters vervaardigd door de Jim Henson Company en werden de gezichten met een minimum aan computereffecten bewerkt. (Eat your hart out, Michael Bay). Where the Wild Things are is dan ook een film die wellicht door de slacker-generatie en zelfverklaarde hipsters massaal tegen de borst zal gedrukt worden (het is niet voor niets dat Spike Jonze het album 'Funeral' van 'Arcade Fire' noemde als één van de voornaamste inspiratiebronnen) en we verwachten dat deze film ook het soort film is waar zich online verschillende communities zullen om manifesteren. Where the Wild things are is dan ook een portret van een groeifase (de ongebreidelde fantasie als fortress of solitude) , een spiegel waarin u uw jongere zelfve tegen komt. Spike Jonze levert opnieuw een sterk staaltje fantasierijk vernuft af , ééntje dat wederom moeilijk te catalogeren valt (Kinderfilm over pluizige monsters?, 'grote mensen'-film over existentiële crisissen en groeipijnen?) en net daardoor is 'Where the Wild Things are' een film om te koesteren. Rest ons enkel nog de vraag: wat zou Juf Ilse van dit alles vinden ?

Avatar

Verenigde Staten
Science-Fiction / Avontuur
162 minuten

geregisseerd door James Cameron
met Sam Worthington, Sigourney Weaver en Zoe Saldana

**

Mochten we de fanboys geloven die al jaren reikhalzend aan het uitkijken waren naar James Cameron's ultieme pièce de résistance dan zou Avatar het aangezicht van de moderne cinema voorgoed veranderen, net zoals 'The Jazz Singer' en 'The Wizard of Oz' de filmwereld destijds op zijn grondvesten lieten daveren door de introductie van respectievelijk de klankband en het technicolor-kleurenpalet. Geschiedenis schrijven doet Cameron alvast niet met zijn sfx-bombarie, een visueel opwindend kijkstuk afleveren, des te meer.

In feite blijft een mening over een James Cameron-film altijd iets abstract ; met welk lexicon valt zijn filmrijm immers te rijmen ? In welke verzameling van referenties is Cameron's extravaganza steeds opnieuw ingebed? Als het zo is dat een goede film pas begint na de credits, op dat ene moment waarop de lichten in de zaal zachtjes aanzwellen en het cognitieve proces de film begint te plaatsen, dan is Cameron's 'Avatar' géén goede film. Avatar is een film zoals het films in dit postmoderne tijdvak betaamt, een film van het NU-moment, een film die maar één keer leeft; bij voorkeur op het allergrootste scherm denkbaar, waarna de herrinering aan die film langzaam zal wegkwijnen. In wetenschap dat Cameron's lexicon een heel ander is dan dat van pakweg Claire Denis, is Avatar wél een meesterwerk: een jongensachtige brok escapisme, een visuele slap in the face die de vloer aanveegt met alle andere grote spektakelstukken die gekomen zijn en nog zullen komen. Het is maar hoe je het bekijkt natuurlijk.

We schrijven 2154. Ex-marinier Jake Scully is gestationeerd op de planeet Pandora om mee bij te dragen aan het ontginnen van een nieuwe grondstof. Het probleem is echter dat de mens niet kan ademen op Pandora enzodus zijn zij genoodzaakt om zich aan te sluiten op een AVATAR, een stuurprogramma waarmee de mens in de huid kan kruipen van een na'vi, de blauwe wezens die de planeet bewonen. Het is aan Scully om het contact tussen de mens en de na'vi te bevorderen, maar algauw valt hij voor de charmes van de ravissante Neytiri(Zoe Saldana). Scully raakt langzamerhand betrokken in de Na'vi gemeenschap, wat buiten wil is van de tiranieke kolonel Quaritch, die de oorlog verklaart aan het vredige Na'vi volk.

'Avatar' is episch in elke zin van het woord: Eénmaal je als kijker je 3D-brilletje opzet word je, alsof het brilletje zélf een toegangsportaal is naar een nieuwe wereld, gekatapulteerd naar een volstrekt uniek universum. Je ziet dat er aan elk frame jaren gesleuteld is en je gaat volledig mee de veredelde roetsjbaan die Cameron en zijn crew op poten hebben gezet: robuuste ruimtetuigen, fabelachtige wezens, broeiende liefdesrelaties en uitgestreken strijdvelden, wat 'epiek' betreft mag 'Avatar' gerust bijgezet worden in de eregalerij der epossen, pal tussen Cecil B. Demille's 'The Ten Comandements' , 'Ben Hur', Peter Jackson's 'Lord of the Rings' en Kevin Costners 'Dances with Wolves'. Avatar is en blijft jongenscinema met funfactor 10, maar op emotioneel vlak word je nergens meegesleurd door Cameron's Pocahontas for dummies. Uiteindelijk dient het ietwat simplistische verhaaltje nog steeds als een décor waarop Cameron zijn truckjes voorstelt en blijft het écht meeleven (iets dat we wél deden met Peter Jackson's Lord of The Rings-trilogie) haast onmogelijk. Hoe kun je de wufte karikaturen, met generaal Quaritch (Stephen Lang) of commandant Selfridge (Giovanni Ribisi) op kop, dan ook één seconde serieus nemen.

Om de hype dus meteen maar meteen de kop in te drukken: 'Avatar' is absoluut niet dat grensverleggend stukje cinema dat de marketingmachine en de fanbase deed uitschijnen. Cameron's zelfverklaarde magnum opus is hoogstens een fijne rit in een duizelingwekkende rollercoaster. Maar éénmaal de rit gedaan is , ga je alweer aanschuiven aan de rij van de volgende attractie.

De 50 Beste van '00 tot '09....

1.Dogville
2.Adaptation
3.Kill Bill (VolI+II)
4.Almost Famous
5.Un Long dimance de Fiancailles
6.Synecdoche, NY
7.Lost in Translation
8.Lord of the Rings
9.The Assassination of Jesse James
10.Once
11.No Country For Old Men
12.Before the Devil knows you're Dead
13.The Wrestler
14.Bin-Jip
15.Le Scapandre de Papillon
16.The Life Aquatic
17.Keane
18.Das Leben des Anderen
19.Eternal Sunshine of the Spotless Mind
20.Unbreakable
21.A History of Violence
22.Old Joy
23.Sin City
24.13 Tzameti
25.Good Night and Good Luck
26.I'm not there
27.Million Dollar Baby
28.The Man who wasn't there
29.Road To Perdition
30.Femme Fatale
31.Letters From Iwo Jima
32.Mean Creek
33.The Three Burials of Melquiades Estrada
34.Good Night and Good Luck
35.The Host
36.The Dark Knight
37.Let the Right one in
38.Frost/Nixon
39.Memento
40.Juno
41.Donnie Darko
42.Brokeback Mountain
43.Matchstick Men
44.Sideways
45.There Will Be Blood
46.The Squid and The Whale
47.Dagen zonder lief
48.Little Children
49.Amélie
50.Moulin Rouge

Moon

Verenigd Koninkrijk
Thriller / Science-Fiction
97 minuten

geregisseerd door Duncan Jones
met Sam Rockwell, Kaya Scodelario en de stem van Kevin Spacey

***

Alsof het in de sterren stond voorgeschreven: veertig jaar nadat David Bowie de wonderlijke kosmos bezong in de tijdloze ballade 'Space oddity' heeft nu ook zoonlief Duncan Jones (Formerly known as Zowie Bowie) een prachtig lofdicht gemaakt over het intergalactische onbekende. 'Moon' is een bezwerende spacetrip van een film, eentje die zich in dezelfde stratosferen bevind als sci-fi-klassiekers 'Alien' en 'Silent running', maar met vooral de persoonlijke touch van een cineast die wellicht nog aardig wat in petto heeft.

Sam Bell is als afgevaardigde van het energiebedrijf Lunar het heelal ingezonden om Helium-3 te verzamelen, de energiestof waarop de aarde in de nabije toekomst zal teren. Zijn enige metgezel is GERTY (voorzien van de vocalen van Kevin Spacey), een robot die Sam met woord en daad bijstaat. Sams driejarig contract loopt stilaan ten einde, maar alvorens Sam terug mag keren wordt het ruimteschip geplaagd door vreemde gebeurtenissen.

Regisseur Duncan Jones weet ons vanaf de eerste minuut mee te nemen in een eigen hermetisch gesloten universum. 'Moon' is geen sci-fi die teert op duizelingwekkende effecten en voorbijflitsende ruimtetuigen, maar een beklemmmend portret van een man wiens eenzaamheid hem tot zijn eigen grootste vijand heeft gemaakt. Die teneerdrukkende eenzaamheid, de geestelijke gezondheid die langs een neerwaartse spiraal naar beneden glijdt, regisseur Duncan Jones serveert die als een indringende karakterstudie die zich gaandeweg ontplooit tot een intrigerende mystery-thriller.

Referenties en knipogen zijn legio (GERTY zou best wel eens het neefje kunnen zijn van boordcomputer Hal uit Kubrick's 'Space odyssee'), maar 'Moon' overstijgt gelukkig de som van zijn voorbeelden. Sam Rockwell is fenomenaal als de emotioneel doorleefde Sam Bell terwijl de soundtrack van Darren Aronofsky's vaste huiscomponist Clint Mansell even bezwerend is als een heldere sterrenhemel op een pikzwarte winternacht. 'Moon' is een film die je niet beleeft maar veeleer aanvoelt, alsof je zelf in een gewichtloze toestand het heelal doorkruist en zo is het mooi. Set to Ignition... 3... 2... 1. Fijne reis.

World's Greatest Dad

Verenigde Staten
Komedie
99 minuten

geregisseerd door Bob Goldthwait
met Robin Williams, Daryl Sabara en Tom Kenny

***

Afaande op de bijhoorlijk absurde subversieve pitch van voormalig comedy-talent Bobcat Goldwaith's vorige prent Sleeping Dogs Lie ('een vrouw geeft toe aan haar vriendje dat ze ooit een hond oraal bevredigd heeft') kun je er prat op gaan dat de man zich niet meteen voor de kar laat spannen van zoedgevooisde, platgepolijste rom-com's. Goldwaith's nieuwste, het met een flinke knipoog betitelde World's Greatest Dad beschikt wederom over genoeg weerhaken om uw wenkbrouwen in een meewarrige frons te trekken, maar opnieuw komt de filmmaker er meer dan uitstekend mee weg.

The Word's Greatest Dad in kwestie is de gescheiden huisvader Lance Clayton die de ambitie koestert om bestsellers te schrijven, maar voorlopig vrede neemt met een baan als poëzieleraar aan een modale middelbare school in het suburbane Seattle. Hij heeft een weinig ontvlambare relatie met één van zijn collega's en zijn zoon Kyle is een eigenwijs, aan cyberporn verhangen stuk vreten waarmee vaderlief geen raad mee weet. Nadat zijn zoon op een nogal (opgelet, spoilers ahead) vreemde manier het leven laat, besluit Lance alle sporen uit te wissen om zijn zoon een ietwat waardiger afscheid te gunnen. Algauw verwordt de nasleep van Kyle's dood tot een opgeklopt rouwcirkus waarin Lance zelf de hand in heeft.

De premisse van de film lijkt bij aanvang bijhoorlijk absurd , maar de plot is net een verfrissing in een filmlandschap dat vaak door puriteins holywood wordt gladgestreken. Goldwaith slaagt erin om de modale high school comedy te verheffen tot een verassende, van gitzwarte humor gespeende dramady. Net zoals Juno de achtergrond van de All American High school gebruikte om er een universeel coming of age-verhaal te situeren, zo gebruikt The World's Greatest Dad hetzelfde décor om verschillende accurate en relevante thema's (blinde idolatrie, teen anxiety) aan op te hangen. Het klinkt bijwijlen nogal absurd, maar de film weet vooral de verassen door een emotionele gelaagdheid die het bij Amercian Pie en soortgelijke High School­comedies ontbeert.

Robin Williams, die sinds Insomnia (zijn laatste échte goeie film) lijkt te grossieren in Amerikaanse flutkomedies was zelden beter als de opportunistische Lance Clayton. Na Bill Murray en Jim Carrey verrast ook Williams met een verrassend ingetogen rol waarin de kracht net ligt in datgene wat hij niet doet (Mn; met gekke stemmetjes praten of zijn tronie in een succelente plooi heisen) en voor het eerst een eerlijke en van enige tristesse doordrongen prestatie neer te zetten.

Akkoord, je kunt Goldwaith ervan betichten dat hij zich soms iets te strak naar de genre-wetten plooit (alsof haast elke emotionele catharsis ondersteunt hoort te worden door een melancholische popsong), maar een komedie waarbij de rake observaties elkaar in zulk sneltempo opvolgen is er sowieso eentje om te koesteren. A new breed of comedy, prijkte op de filmposter van s'mans vorige film en met World's Greatest Dad bevestigt de cineast dit credo, een credo dat we sinds Bill Murray's Groundhog Day niet meer in de mond durfden te nemen.